Dziwaczek jalapa (nazywany także dziwaczkiem wielobarwnym) to bardzo interesująca roślina, która otwiera swoje wielobarwne kwiaty dopiero wieczorową porą. Co powinniśmy wiedzieć zanim posadzimy dziwaczka w swoim ogrodzie? Czy roślina ta nadaje się do uprawy na balkonie?
Dziwaczek jalapa – charakterystyka
Dziwaczek jalapa (znany również jako dziwaczek wielobarwny czy dziwaczek peruwiański) jest to roślina z rodziny nocnicowatych, która do Polski przybyła z Meksyku. Dziwaczek w Polsce uprawiany jest jako roślina jednoroczna. Jest on mocno rozgałęziającą się byliną, która w sprzyjających warunkach osiąga do 80 centymetrów wysokości. Liście mają jajowaty, zaostrzony na końcach kształt. Na szczególne zainteresowanie zasługują kwiaty dziwaczka, które na jednym okazie mogą przybierać rozmaite kolory (między innymi purpurowe, białe czy żółte), a także zmieniać barwę. Są one duże, zebrane w baldachgrona na szczycie pędów. Cechuje je słodki, a jednocześnie intensywny zapach. Co ważne – kwiaty rozwijają się dopiero po zachodzie słońca i pozostają otwarte przez całą noc. Pojedynczy kwiat kwitnie tylko przez kilka godzin (o poranku przekwita). Owocem dziwaczka jest orzeszek otoczony okrywą kwiatową. Dziwaczek uprawiany jest w ogrodach, ale i na balkonach czy tarasach. Naukowcy odkryli, że żółte kwiaty tej rośliny posiadają właściwości fluorescencyjne (kwiaty, gdy są poddane silnemu promieniowaniu UV – świecą nocą). Okres kwitnienia dziwaczka rozpoczyna się w lipcu i trwa aż do września. Dziwaczek zapylany jest przez motyle nocne.
Dziwaczek jalapa – uprawa w polskim ogrodzie
Dziwaczek wywodzi się z Meksyku, nie jest więc dziwne, że jest rośliną wyjątkowo ciepłolubną. W większości wypadków uprawia się go jako roślinę jednoroczną. Jeżeli jednak jesienią i zimą zapewnimy mu ciepłe schronienie, pozostanie z nami na dłużej.
Dziwaczek lubi ciepło, jednak nie należy sadzić go na stanowisku nasłonecznionym. Będzie prawidłowo się rozwijał w miejscu częściowo zacienionym. Należy mieć świadomość, że nie wykazuje on praktycznie żadnej odporności na mróz – ginie już przy lekkich przymrozkach.
Podłoże dla dziwaczka musi być umiarkowanie wilgotne, żyzne, próchnicze. Ważne jest też, żeby pH gleby było zbliżone do obojętnego.
Doświadczeni ogrodnicy zalecają, żeby nasiona dziwaczka wysiewać do pojemników wczesną wiosną. Dopiero, gdy ryzyko wiosennych przymrozków będzie już minimalne (czyli zazwyczaj w drugiej połowie maja), możemy zdecydować się na przesadzenie rośliny do gruntu.
Dziwaczek peruwiański ma tendencję do rozrastania się wszerz, dlatego ważne jest, żeby poszczególne sadzonki umieszczać w dość dużej odległości od siebie (co najmniej 50 centymetrów). Jeżeli sadzimy dziwaczka w długich skrzyniach balkonowych, umieszczajmy po dwie rośliny w jednym pojemniku.
Niezbędnymi zabiegami pielęgnacyjnymi w przypadku tej rośliny jest regularne podlewanie (jeżeli posadziliśmy dziwaczka w skrzyniach musimy podlewać go nawet codziennie).
Dziwaczek wymaga nawożenia co trzy tygodnie. Do tego celu możemy wykorzystać nawozy organiczne. Pamiętajmy, że dziwaczek potrzebuje szczególnie dużo potasu i fosforu.
Roślina wymaga ściółkowania (zabieg ten pomoże nam ograniczyć wyparowywanie wody z gleby) i odchwaszczania.
Dziwaczek w ogrodzie i na balkonie
Jako, że dziwaczek nocą wydziela intensywny, bardzo przyjemny zapach, często wykorzystuje się go do obsadzania altan. Z tego samego względu możemy umieścić go na balkonie lub tarasie, na których wieczorami spędzamy dużo czasu.